اصطلاحات موسیقی

اصطلاحات موسیقی

اتونال: موسیقی ای که در یک گام مشخص نوشته نشده باشد و به صورت دیاتونیک سازماندهی نشود.
اکتاو: دو نت که بین شان هشت نت دیاتونیک فاصله وجود دارد و کیفیت و اسم شان در موسیقی غربی یکسان است.
آکورد: صدادهی همزمان حداقل دو نت
آکومپانیمان: موسیقی ای که ملودی اصلی را همراهی می کند.
بداهه نوازی: خلق آنی و لحظه ای موسیقی
پرچم: خط منحنی بالای دسته نت که ارزش زمانی نت های کوچ را روشن می کند . پرچم ها چنانچه به هم وصل شوند تبدیل به شاهین می شوند.
پرده: فاصله ای که شامل دو فاصله نیم پرده می شود و بر روی ساز پیانو شامل دو کلاویه پشت هم (سیاه یا سفید، چپ یا راست) می شود و در گیتار شامل دو فرت مجاور (بالا یا پایین)
پرسش و پاسخ: زمانی که که یک نوازنده یا گروهی از نوازندگان با سازشان به نوازنده ی سولیست پاسخ می دهند.
پل: بخش متضاد بین دو بخش مشابه در قطعه موسیقی. به این بخش گاهی بخش B هم می گویند.
تریل: زمانی که یک نوازنده به سرعت و مکررا دو نت را که یک پرده یا فاصله نیم پرده با همدیگر فاصله دارند می نوازد.
تریوله: در کسر میزان ساده، ضربی را که قاعدتا ضروری است به دو بخش تقسیم شود به سمت قسمت مساوی تقسیم می کند.
تمبر: کیفیت منحصر به فرد صدای یک ساز.
تمپو: سرعت ضرب های یک قطعه موسیقی.
تنال: قطعه ی موسیقی ای که در یک گام مشخص نوشته شده باشد.
توالی آکوردی: حرکت از یک آکورد به آکورد دیگر، معمولا بر مبنای الگویی مشخص
تونیک: اولین درجه گام در یک گام دیاتونیک
خط حامل: پنج خط افقی موازی، که شامل چهار فضای خالی بین آن ها نیز می شود. نت ها و سکوت ها هم بر روی آن ها نوشته می شوند.
خط میزان: خط عمودی در موسیقی نوشتاری که نت ها را بسته به کسر میزان قطعه گروه بندی می کند و میزان ها را از هم مجزا می کند.
خط میزان دوبل: ترکیب خطوط میزان کلید سل و فا
دوی وسط: نت دو که در کلید سل، بر روی خط اضافه پایین خطوط حامل و در کلید فا، بر روی خط اضافه بالای خطوط حامل قرار می گیرد.
دوئله: دو نت که در کسر میزان ترکیبی در جایی که ضرب ضروری است به سه قسمت مساوی تقسیم شود قرار می گیرد و به این ترتیب ضرب به دو قسمت تقسیم می شود.
دیاتونیک: نت های موجود در یک گام. برای نمونه در قطعه ای که در گام دو ماژور باشد، نت های دو، ر، می، فا، سل، لا و سی نت های دیاتونیک هستند و هر نت دیگری که در آن قطعه به کار برده شود غیر دیاتونیک، یا کروماتیک است.
ریتم: الگویی از ضرب های منظم یا غیرمنظم در موسیقی.
ژانر: سبک یا روش موسیقی
سر ضرب: اولین نت در یک میزان موسیقی
سکوت: تمادی که برای نوشتن سکوت در موسیقی استفاده می شود.
سکوت نقطه دار: سکوتی که جلوی آن نقطه دارد و یک و نیم برابر ارزش زمانی اصلی اش کشیده می شود.
سنکوپ: اتصال کشش ضرب ضعیف به کشش ضرب قوی بانی جا به جا شدن تاکیدها در ضرب ها شده و قسمت ضعیف با تاکید اجرا می شود که حالتی را تشکیل می دهد که به آن سنکوپ می گویند.
شاهین: خطی که پرچم نت های چنگ و دولاچنگ و نت های کوچک تر را به هم وصل می کند.
ضرب: پایه ای ترین جزء زمان در موسیقی.
فاصله: فاصله بین فرکانس دو نت
فرم: طرح کلی، سازماندهی یا ساختار یک قطعه موسیقی
کادانس: پایان جمله موسیقی که حاوی توالی آکوردهای خاصی است.
کروماتیک: گامی در موسیقی که شامل دوازده نت می شود که با همدیگر فاصله نیم پرده فاصله دارند.
کسر میزان: علامتی که در ابتدای قطعه موسیقی می آید که به صورت دو عدد بر روی هم است مانند ¾ ، که ضرب های موجود در هر میزان را روشن می کند و ایضا روشن می کند که هر ضرب چه ارزش زمانی ای ضروری است داشته باشد. عدد بالایی، تعداد ضرب ها در میزان را روشن می کند و عدد پایینی روشن می کند که چه نتی به عنوان یک ضرب شناخته می شود.
کسر میزان ترکیبی: متری که ضرب های آن قابل تقسیم به سه هستند (6/8 و 9/4 و . . . ) به غیر از کسر میزان هایی که عدد بالایی آن ها عدد سه باشد ( مانند ¾ یا 3/8 )
کسر میزان ساده: کسر میزانی که در آن عدد بالایی قابل تقسیم به دو باشد. مانند میزان 4/4.
کلید سل: نمادی که در خطوط حامل دوبل در ابتدای خطوط حامل بالایی نوشته می شود. کلید سل کوک یا زیر و بمی نت ها را بر مبنای جایگیری شان روشن می کند و شامل نت های بالای دوی وسط می شود.
کلید فا: خط حامل های پایینی در خط حامل دوبل. کلید فا شامل نت هایی می شود که پایین تر از دوی وسط هستند.
کوک: زیر و بمی صدایی که از یک فرکانس تولید می شود.
گام: مجموعه ای از نت های به ترتیب بالارونده یا پایین رونده که نت های یک تنالیته را مشخص می کند و بر روی تونیک آن تنالیته آغاز و پایان پیدا می کند.
گام (تنالیته): گامی که نت موسیقی در آن نوشته می شود که معمولا از بر روی آکوردهای آغازین و پایانی قطعه و ایضا ترتیب پرده ها و فاصله نیم پرده های بین درجات گام قابل تشخیص است. (به عنوان مثال، در گام دو ماژور نت اول گام دوم است)
متر: سازماندهی الگوهای ریتمیک در یک قطعه به طوری که ضرب منظم و تکرار شونده ای در کل قطعه موسیقی برقرار باشد.
ملودی: مجموعه ای از نت های پشت سر هم که ارزش زمانی و کوک های مختلفی دارند و در کنار یکدیگر معنی پیدا کرده و قابل تشخیص می شوند.
میزان: قسمتی در نت نوشتاری که بین دو خط عمودی قرار می گیرد که به تعداد عدد بالایی کسر میزان، ضرب در خود دارد.
نت: نمادی که ارزش زمانی یک صدا را نشان می دهد و چنانچه بر روی خطوط حامل قرار بگیرد، فرکانس یا کوک آن را نیز روشن می کند .
نت (نوشتاری): نسخه چاپ شده یک قطعه موسیقی نوشته شده.
نت آوف تاکت: نت یا نت هایی که در یک قطعه موسیقی قبل از میزان اول می آیند.
نت نقطه دار: نتی که جلوی آن نقطه دارد و یک و نیم برابر ارزش زمانی اصلی اش کشیده می شود.
نت نویسی: استفاده از نمادهای نوشتاری یا چاپی برای نشان دادن نت های مختلف و صداهای موسیقایی
نیم پرده: کوچک ترین فاصله در موسیقی غربی که بر روی ساز پیانو با حرکت به کلاویه کناری نشان داده می شود (سفید یا سیاه، چپ یا راست) و در گیتار با حرکت به فرت بالایی یا پایینی ایجاد می شود.
هارمونی: نت هایی که همزمان طوری شنیده می شوند که تولید آکورد و توالی های آکوردی کنند.