آموزش نی

آموزش نی

نی و قابلیت های آن (XV)

عنوای توانایی ساز سولو شدن را نیز دارد. همه ما بارها و بارها تکنوازی بی همتای نی را در اثر بی نظیر حسین علیزاده شنیده ایم که در آن عندلیبی به زیبایی تمام نی نواخته است. این اثر یک اثر ماندگار موسیقی ملی ماست.Tags

 

نی و قابلیت های آن (XIV)

در میان نوازندگان بزرگ و نامی نی عده ای معتقدند که نی باید به همانگونه که هست باقی بماند و عده ای دیگر نیز چون استاد حسین عمومی پایبند به این قواعد نمانده اند و تغییراتی در ساختار نی بوجود آورده اند و این نقص ها را رفع کرده اند.

 

نی و قابلیت های آن (XII)

آموزش نی، آموزش محدوده نتی نی، آموزش حالات مختلف بصورت تصویری، حالات مختلف در محدوده بم، انگشت گذاری در محدوده اوج، حالات انگشت گذاری در غیث، حالات مختلف در پس غیث بصورت تصویری و از کتاب شیوه نی نوازی. نمودارهای نیم انگشت عمودی و نیم انگشت افقی در نی.Tags

 

نی و قابلیت های آن (XI)

آموزش نی – آموزش انگشت گذاری روی نی. تغییر زاویه لب و نی، انگشت گذاری ر بم، انگشت گذاری می کرن و می بکار، می بمل در نی، انگشت گذاری فا، انگشت گذاری فا دیز، انگشت گذاری سل نی و آموزش انگشت گذاری در صدای بم، اوج، غیث و پس غیث نی.Tags

 

نی و قابلیت های آن (X)

محدودیت های فواصل نوازندگی نی. عدم نبود نت سی در نی در بم و اوج نی. مشکل عدم پشت سرهم بودن محدوده ها. محدوده صوتی نی سل.Tags

 

نی و قابلیت های آن (VIII)

نی کوتاه، نی با صدای بم، صدای زیر نی. موسیقی محلی مازندران، تالشی، گلیکی، بختیاری. نی 7 بند. نی بلند و معروف به نی چوپانی و موسیقی تنگستانی، نوازندگی نی هفت بند در آواز دشتی، دستگاه سه گاه…

 

نی و قابلیت های آن (VII)

نی، کهنترین ساز ساخته بشر. نی نایب اصفهانی، نی در ادبیات فارسی، نی نوازی حسن ناهید، نی نواختن از دندان و لب. نی نوازی حسن کسایی، تفاوت اندازه های نی، تکنوازی استاد حسن کسایی…

 

نی و قابلیت های آن (VI)

بالابان که آذربایجانی ها به آن این نام را می دهند و ارمنی ها آن را دودوک می نامند و در کردستان به نام می و نرمه نای معروف است. سازی چوبی و از خانواده سرنا که قمیش دار است. ساز شمشال در کردستان ایران.

 

نی و قابلیت های آن (V)

ساز دوزله با محدوده صدایی دو اکتاو. سازی پرکاربرد در اکثر نواحی ایران. زبانه ها و لوله های صوتی دوزله. ساز بسیار قدیمی نی انبان که در بسیاری از کشورها نیز نواخته می شود. دوزله را به کیسه وسل می کنند. لوله دمیدن، لوله صوتی، انبان و مشک که از پوست بز است. نی انبان در قطر، بوشهر، اسکاتلند و عراق

 

نی و قابلیت های آن (III)

بررسی ساز بادی سورنا، سازی مخروطی با قمیش. سرنا از سازهای بسیار پراستفاده در موسیقی های محلی ایران است. ساز قدیمی کرنای که انواع آن در ایران موجود است و این ساز هم جزو سازهای قمیش دار است.

 

نی و قابلیت های آن (I)

قابلیت ها و نقاط قوت ساز ایرانی نی. انواع بوق. ریشه و تاریخ ساز نی و سایر سازهای بادی ایرانی. نی از قدیمی ترین سازهای جهان است. نی صدایی شبیه به حنجره انسان دارد که البته این بخاطر این است نقش حنجره در تولید صدای به نسبت سایر سازها در بالاترین حد خود است.

نی هفت بند و شیوه های نوازندگی آن (قسمت اول)

نی در میان سازهای بومی ما از بالابان تا سرنا و درازنای و … توانسته به موسیقی سنتی ما راه یابد. بی شک نقش نوازندگان نی در میان این غیرقابل انکار است. نی ایرانی 6 سوراخ و 7 بند می باشد. نی یا بصورت لبی یا بصورت دندانی نواخته می شود.

نی، وسیله یا هدف!

همایشی با دکتر حسین عمومی در مورد نی و ساختار این ساز. در این جلسه استادان دهلوی، عمومی. وجود یک حفره نت موسیقی در نی موجب ضعف در این ساز شده است. استاد عمومی با اضافه کردن یک کلید در پایین نی این نقص نی را به درستی برطرف کرده است. با این وجود بعضی از استادان انتقاد کرده اند که او “فلوت ناقص” ساخته است.

 

حسن کسایی، آقای نی

برای هر نی نواز، حسن کسایی مساوی نی است. او کسی است که نی را در موسیقی معاصر به عمومیت و اقبال بیشتر رساند. زنده یاد استاد کسایی خود ابداعاتی بر روی ساز نی بدلیل بهره مند نبودن از استادان طراز اول نمود. صدای نی کسایی صدایی به شدت شفاف است و بدون نویز است.

 

مقدمه ای بر تاریخ نی

نی را از قدیمی ترین سازهای ساخت دست بشر می دانند. این ساز بسیار قدیمی از گیاه نی استفاده می کند و حتی در پرو در 10 هزار سال قبل نیز موجود بوده است. حتی در تصاویر باستانی نقاشی ایرانی نیز این ساز موجود است. نی در ادبیات ما نیز بسیار استفاده می شده است. برای مثال تجلیل مولانا از صدای نی یکی از این استفاده هااست.

 

راه نی : نوازنده در پی شور و حال موسیقی ایرانی

ابداع کننده نوین ساز نی و طراح نی کلید دار و از بزرگ ترین نوازندگان حال حاضر نی در دنیا. شاگرد برجسته استاد حسن کسایی از نظر استاد کسایی در مورد نی کلید دار خود می گوید. استاد با شنیدن قطعه نواختن عمومی، متوجه ابداع او می شود و از او می پرسد چگونه این قطعه را نواختی؟Tags: , , , , ,

گزارشی از همایش “نگرشی نو به ساختار ساز نی”

یادی از همایش نگرشی نو به ساختار ساز نی در سالهای گذشته. مقاله ای در مورد نی کلید کدار استاد حسین عمومی. استاد عممی نقص بزرگ نی، نت سی را در این ساز جبران کرده است. با این کار نی می تواند ساز ارکستری هم شود. همچنین مطالبی در مورد تمبک کوکی.Tags: , , , , , ,

سخنرانی ناصح پور درباره نی حسن ناهید

تقدیر از زحمات استاد حسن ناهید، استاد بزرگ و برجسته نی. سخنرانی استاد ناصح پور در تجلیل از حسن ناهید. اندکی توضیحات در مورد تاریخچه و ریشه ساز نی.Tags: , , , , , ,

 

 مقاله ها

 

… توضیح آنکه، بخاطر توسعه و رشد امکانات فنی و تکنیکی یک ساز، لازم است شروع- ساختار آن، طبق الگویی دقیق و کارشناسی شده، طراحی و ساخته شود تا نوازندگی آن با حداکثر قابلیت اجرایی، میسر گردد؛ بر پایه اطلاعاتی که از ضبط اولین صفحه های نوای ایرانی در دست است، تکنیک نوازندگی سازهایی همچون تار، ویلن، کمانچه به نسبت نی در سطح بالاتری پیمان- دارد. تنها ضبطی که در گذشته از نی انجام شده تکنوازی و جواب آواز نایب اسدالله اصفهانی است که بنا به روایتی اولین کسی است که نی را به متد “دندانی” می نواخته (هر چند خلاف این موضوع انکار ناپذیر نیست.) هر- … [ادامه متن…]
… اندر کاران نوای ایرانی و نوازندگان این ساز ها با سایر ساز های ایرانیست. احتمالا لازم باشد این مبحث تحت عناوینی چون سازشناسی ایرانی و-یا ارکستراسیون ایرانی (یا هر نامی که قابل قبول تمامی قشر های فعال در نوای ایرانی باشد) در محافل آکادمیک نغمه ایران به مانند هنرستان ها و دانشگاه ها بیشتر مطرح شود تا علاقمندان به آهنگسازی ایرانی بیشتر با ساز های ایرانی و قابلیت ها و مشکلاتش آشنا شوند. همانطور که می دانیم علم ارکستراسیون قرن هاست در انواع نوای ها و آنسامبل ها و ترکیبات گروهی مطرح است و آهنگسازان هر نوع از نغمه های آکادمیک خویشتن را … [ادامه متن…]
… سل (دست بسته)، لا (سوراخ یک سر نی آزاد)، سی (سوراخ یک و دو آزاد)، دو (سوراخ یک و دو و سه آزاد)، دو# (سوراخ یک و دو و سه و چهار آزاد)، ر (سوراخ یک و دو و سه و چهار و ۵)، می (دست باز). پس غیث (تا فا) دقیقاً مانند بم و اوج ولی یک اکتاو پایین‌تر از اوج و دو اکتاو پایین‌تر از بم. سه نت موسیقی اول (دو، ر و می) با غیث مشترک است. امکان اجرای نت موسیقی فرجام (لا = دست باز) معمولاً وجود ندارد و حتی نت موسیقایی سل هم در نی‌های کوچک نامفهوم شنیده می‌شود. برعکس سازهای … [ادامه متن…]
… از نقاط برجستۀ فرهنگ ما هنر موسیقی ایرانی است که در شکل ها و اشکال گوناگونی انجام شده و هر- بخش از فرهنگ ایران شاهد انواع نغمه های متنوع هستیم، چه برای– محتوای ساختاری، سازبندی، لهجه، لحن اجرا، ریزه کاری های اجرایی و… احتمالا برآیند تمامی نغمه های رایج محلی، مقامی، بومی و آیینی مناطق مختلف ایران را بتوان در نوای ملی ایران دید. نوای ای که می تواند چکیده ای از تمامی این فرهنگ ها و آیین ها و قومیت ها باشد؛ به عبارتی هنر موسیقی ملی ایران چکیده ای است از آنچه که در فرهنگ ها و آداب و سنن … [ادامه متن…]
… کلام و عرفان، حقوق اسلامی، فرهنگ ادبیات عرب، علم قرائت قرآن و بسیاری از فنون و علوم دیگر همگی در او بطور کامل به شکوفایی رسید. احتمالا بتوان محیطی که او در آن دوران رشد کرد را همینطور علاوه بر استعداد ذاتی او از عوامل تکامل او محسوب نمود. محیط کیمیاگری که هرگونه استعداد با القوه را به تجلی می رساند. به قول استاد همایی اصفهانی از سلسله صفویه به بعد یگانه پرچمدار هنر و فرهنگ ایران گردید و از آن دوره به بعد تمامی هنرمندان و ادبا و-یا خویشتن اصفهانی بودند و-یا پایین دست استادی اصفهانی رشد یافته بودند. خویشتن استاد حسین عمومی همچنین … [ادامه متن…]
… تطبیقی در دانشگاه واشینگتن است. گرچه دورهء دوسالهء او (در دانشگاه) تقریبا به انتها رسیده ولیکن امشب همچنین در تاون هال اجرایی دیگر را ارائه می دهد. وی که از نوآوران بر-روی نی و یکی از برجسته ترین نوازندگان نی در جهان است به تازگی منزل ای در سیاتل خریده و اساس مرکزی بواسطه اشاعهء شعر و هنر موسیقی ایرانی را در آمریکای شمالی آغاز کرده است. عمومی هم-چنین به عنوان نوازنده و نیز به عنوان معمار دارای سوابق درخشانی است. او در اصفهان – یکی از دو مرکز نغمه کلاسیک ایرانی – متولد شده است. مرکز دیگر، پایتخت-ایران است. عمومی که اکنون … [ادامه متن…]
… های استاد کسایی، به بیان اهمیت شعر در نغمه ایرانی پرداخت و آشنایی با شعر فارسی را جهت موسیقیدانان از نکات پر اهمیت دانست. “شکایت شب هجران که می تواند گفت، حکایت دل ما با نی کسایی کن”، این یکی از ابیات شعری از هوشنگ ابتهاج متخلص به سایه است که آن را در زمان حیات استاد حسن کسایی پیشکش وی کرده است. مهرداد نقیبیان با حضور بر-روی صحنه این شعر زیبا را به طور کامل بخاطر حضار خواند. سپس دکتر حسین عمومی آخرین- بخش از صحبت های خویشتن از اهمیت ساز نی در ایران سخن گفت و از آن به … [ادامه متن…]
… سر نی میان دو دندان پیشین آن ها توافق- بگیرد، معمولا با ایجاد شیار بر بر-سر سرنی قسمت میان دو دندان جلویی خویشتن را میان- این شیار عهد- میدهند(ابداع کننده این طرز استاد محمد موسوی میباشد) نکته قابل توجه در روابط با سر نی، جنس آن است. جنس سر نی، در جنس و شکل صدای تولید شده تاثیر دارد. نوازندگان از نکته-های مختلفی بجهت ساختن سر نی استعمال می کنند که این اختلاف بیشتر به دلیل سلیقه شخصی هر یک از آن ها است. در قدیم اغلب از خویشتن نی به عنوان سری استعمال میشد که بعلت ضخامت آن صدای صاف و مطلوبی … [ادامه متن…]
… خویشتن را عوض کنند. چه بسا یکی از مهمترین معضلات اجرایی ساز نی فقدان نت موسیقایی سی در محدوده های بم و اوج باشد بجهت همین نوازندگان  بالاجبار می بایست به علت اجرای گوشه هایی که نیازمند اجرای نت موسیقایی سی هستند، از محدودۀ غیث استعمال کنند. مشکل دیگر چه بسا عدم توالی اجرایی محدوده ها به صورت پشت سر همینطور می باشد. البته جهت رفع این نواقص تمهیدات بسیاری بواسطه نوازندگان و سازندگان ساز نی اندیشیده شده که در قسمت های آینده به ذکر برخی از آن ها می پردازیم. چه بسا بتوان تقسیم بندی اصوات نی را از دو زاویۀ متفاوت مقایسه کرد. در دید اول می توان تقسیم …  [ادامه متن…]
… دوم (یعنی روشی که دندان ها، تکیه گاه زبان بوده و از ایستایی بیشتری نسبت به سر نی برخوردار می باشند) بواسطه تولید صدای شفاف و پرقدرت جهت نوازندگان پیشنهاد می گردد. نکته دیگری که در رابطه با نوازندگی نی باید عنوان کرد این است که صدای اول در حالت عادی خود، کمی بم تر از صدای دوم است یعنی اگر با یک حالت خاص لب از روی- میزان باز بودن قسمتی که بخاطر خارج شدن صدای نی در دید می گیریم، صدای بم را انجام کنیم و با همان حالت صدای اوج را، می بینیم صدای اوج اندکی زیرتر از … [ادامه متن…]
… را با جا گرفتن میان دو دندان نیش و گرد کردن زبان در مادون و پشت آن می‌نوازند ولی اساتیدی همچون جمشید عندلیبی زبان را در بالا می‌گذارند. در کل رسم نی‌نوازی به دو گونه نایب اسدالله و کسایی است. از استادان می‌توان حسین یاوری، حسن کسایی، حسین عمومی، جمشید عندلیبی، محمد موسوی، حسن ناهید و محمد علی کیانی نژاد را نام برد.   منبع : ویکی پدیا … [ادامه متن…]
… حالت دست بسته که تمامی انگشتان بر-روی سوراخ های نی پیمان- می گیرند و در این وضعیت طول لولۀ صوتی ساز در بلند ترین وضعیت خویشتن بوده و صوت حاصله بم ترین صدای ساز می باشد. البته نوازندگان نی با تغییر زاویه لب و نی و تغییر فشار می توانند تقریبا تا نیم پرده بم تر از صدای اصلی دست بسته را هم-چنین تولید کنند. بسبب مثال در نی سل (دو) علاوه بر هنر موسیقی دو، هنر موسیقی سی بکار و گاهی سی کرن همینطور قابل انجام است. انگشت گذاری در حالت دست بسته و نت موسیقی حاصله در محدوده های مختلف  در حالت بعدی انگشت … [ادامه متن…]
… زیرتر میشود. به نظر می رسد این حالت در نتیجه امکان حرکت راحت تر و سریع تر مولکولهای هوا در سطح داخلی نی، بسبب گرما و رطوبت ایجاد شده، میباشد. نکته ای که در این مبحث بسیار حائز اهمیت میباشد، این است که قبل از انجام حتماً نوازندگان نی باید مدتی با ساز تمرین کرده و ساز را به اصطلاح گرم نمایند، تا نی به تیون ثابت رسیده و در حین انجام با تغییر تیون مواجه نشوند. نکته دیگری که در مبحث تیون باید عنوان شود این است که استعمال از سه راه- اول بسبب تغییر تیون می بایست به گونه ای … [ادامه متن…]
… حالتی دورگه و ناخالص دارد. ب) صدای پایین که یک اکتاو با صدای بم اختلاف صوتی دارد و گاهی نوازنده دو صدا را با نیز مخلوط می کند. بشنوید اجرایی را از نغمه محلی تالشی را با نی اجمال بشنوید اجرایی را از نوای گیلکی را با نی مختصر محلی بشنوید اجرایی را از نوای بختیاری را با نی محلی استاد علی حافظی بشنوید اجرایی را از نوای محلی مازندرانی را با نی اجمال لله وا بشنوید اجرایی را از ساز و آواز نوای محلی مازندرانی را با نی اجمال   این نوع نی معمولا دارای ۷ بند است و شش سوراخ که پنج سوراخ در بر-روی نی … [ادامه متن…]
… از آن ها به جا مانده، می تواند ما را با سطح نوازندگی نی در آن دوره آشنا سازد. نوازندگانی چون نایب اسداله اصفهانی، مهدی نوایی و حسین یاوری که البته باید اذعان داشت سطح نوازندگی نایب اسداله با توجه به آثار به جا مانده از وی، در سطح بالاتری به نسبت سایر نوازندگان آن دوره بوده و این را می توان به نوعی به دلیل معاشرت وی با نوازندگان مطرح آن دوره چون آقاحسین قلی و سماع حضور دانست. اجرای تحریرهای متنوع و سریع و گاه مبتنی بر سازهای مضرابی به مانند تار و صدای نسبتاً شفاف و قوی در صدای اول، دوم … [ادامه متن…]
… زمین زنده کرد. سخنرانی استاد عمومی و نی نوازی ایشان با همراهی نغمه تنبک فرامرز امیری که به اجرای قطعاتی از ساخته های استاد کسائی اختصاص داشت و هم نغمات دل نشین سه تار کوروش تقوی، فضای متفاوتی را در این سوی مرزهای ایران بوجود آورده بود. در آغاز راهی برنامه، کوروش تقوی نوازنده سه تار و از شاگردان استاد محمدرضا لطفی، با نقل قولی از استاد خود، به توصیف توانایی های حسن کسایی در نوای پرداخت و سپس قطعاتی را در دستگاه همایون انجام نمود که نکته- تشویق حاضرین در-زمین-سرپوشیده توافق- گرفت. در-باقی برنامه، دکتر حسین عمومی که خویشتن را مسحور … [ادامه متن…]
… انسان و کیفیات صوتی این ساز، آنرا به صورت نمادی از روح بشر معرفی کرده است. چنانچه در پنج هزار سال قبل در مصر، نی را به همراه جسد نوازنده آن به خاک می سپردند! با این باور که روح نوازنده در ساز او باقی می ماند. بشنوید اجرایی را از نی نوازی استاد نایب اسدالله اصفهانی در فرهنگ ادبیات فارسی هم نوازنده نی و نای و نایی (نی نواز) نکته- توجه اکثر شعرای کلاسیک ایران بوده و در اشعار آن ها داری مقام و منزلت خاصی می باشد. گیاه نی نسبت به شرایط اقلیمی و خاک نقاط مختلف کره زمین دارای تنوع بسیاری است … [ادامه متن…]
… های گوناگون گام های مختلف شرقی به همراه دیاگرام ها و نغمه کیفیت بالای کاملا مجدد الگو بندی شده در این نسخه و سی دی ضبط شده بسیاری از تمرین ها. تاریخ مختصری از اصطلاحات نغمه خاورمیانه. … [ادامه متن…]
… تیغه ای (قمیش) صورت می گیرد؛ همچون– سورنا.     سورنا ۲- سازهایی که هوا بدون هیچ واسطه ای در لولۀ صوتی دمیده می شود و از لرزه مستقیم هوا درون لوله، صوت حاصل می شود؛ از قبیل نی.     نی ساز های بادی ایران برای– ساختار و جنس بدنه به سه دسته تقسیم می شود.  ۱- ساز هایی که از نی و-یا چوب ساخته می شود. ۲- ساز هایی که از جنس فلز ساخته می شوند. معمولا این فلزات شامل مس و-یا برنج می شوند. کرنای خراسان – مشهد    ۳- ساز هایی که بدنه آنان از استخوان و-یا شاخ حیوانات ساخته می شوند. از قبیل انواع قشمه (دوزله) … [ادامه متن…]
… از هنرمندان استان مازندران ساخته شده بود به استاد ناهید تقدیم گردید. متن کامل سخنرانی استاد نصرالله ناصح پور که در این مراسم قرائت شده با-تلاش ایشان در انتخاب گفتگوی هارمونیک توافق- گرفته که در پی آیند این گزارش می خوانید: نوای ایران زمین با توجه به اصالت و قدمت تاریخی خوشبختانه با وجود فراز و نشیبها و کشتارهای جمعی در جنگها و خونریزیهای منزل به منزل در طول تاریخ، هنوز منحصر به فرد است و مختصات و مشخصات آن هنوز در رگ موسیقایی اکثر همسایگان جغرافیایی امروز این کشور ساری و جاریست و پرواضح است که هر تاثیر گذاری ای را تاثیر … [ادامه متن…]
… اش «میل کرنا» خوانده می‌شود و آن از یک لوله نازک برنجی و-یا چوبی تشکیل می‌شود که در انتهایش یک قمیش از جنس نی دارد و نوازنده با دمیدن در این قمیش، هسته اصلی صدا را تولید می‌کند. ولیکن این صدا تا به کیفیت نکته- نظر برسد، راه درازی در پیش دارد. در-بخش چوبی به-کوشش انگشتان نوازنده با نت‌های مختلف می‌چرخد تا یک ملودی جذاب شکل بگیرد. صدای تولید شده در بدنه چوبی، شدت لازم را ندارد و در عین حال خیلی شفاف نیست. بخش فلزی و-یا شیپوره به عنوان تمام کننده صدای کرنا، نیز به هنر موسیقی ساز … [ادامه متن…]
… که حتی می توان چنین تصور نمود که این دو نوع صوت از دو ساز متفاوت تولید می شوند. علاوه بر اینها، صداهای اوج و غیث و پس غیث هر یک دارای شخصیت و ویژگی های خاص خویشتن هستند به خصوص ترکیب برخی از این اصوات از قبیل بم و اوج به صورت همزمان و-یا سوال و جواب می تواند ترکیبات بدیعی را در کارهای گروهی ایجاد نماید. علاوه بر اینها قابلیت اجرایی نی بعلت نت موسیقایی های لگاتو (کشیده و متصل) و استکاتو (مقطع) همچنین بسیار زیاد است و آهنگسازان می توانند از این ویژگی های نی به خوبی استعمال کنند. به علاوه این … [ادامه متن…]
… و و-یا بصورت لبی قابل اجراست این تفاوتها و وجه تمایزها توضیح داده خواهد شد. حال شروع- راجع به تیون نی توضیح می دهیم. نی از جمله سازهایی است که قابلیت تیون کردن را ندارد و به دلیل خاصیت فیزیکی و ثابت بودن اندازه طولی و حتی قطری آن که غیر قابل تغییر است، همواره دارای تیون ثابتی است. البته عواملی به مانند گرما، سرما و و-یا حتی رطوبت بخاطر تاثیری که در انبساط و انقباض نی دارد، میتواند به میزان محدود و حداکثر تا نیم پرده تیون نی را تغییر دهد. دیگر اینکه بلند و اجمال کردن سر نی هم تا حدی تیون … [ادامه متن…]
… خانوادة نای‌ و سُرنا میباشد. بشنوید اجرایی را از دودوک ارمنستان، با تکنوازی ژیوان گاسپاریان ساز بالابان در مناطق اطراف شمال غربی ایران به مانند ارمنستان، ترکیه، جمهوری آذربایجان، شمال عراق و… به شکل های گوناگون و متفاوت دیده می شود. بشنوید اجرایی را از بالابان آذری مقام شوشتری ارمنی با تکنوازی حسین حمیدی برخی از تفاوت های ظاهری و ساختاری آن عبارتند از: اختلاف در اندازۀ تنه (طول) تفاوت در قطر لولۀ صوتی ساز تعداد سوراخ ها شکل زبانه – به سه شکل دیده می شود – بی زبانه، تک زبانه و دو زبانه بشنوید اجرایی را از بالابان آذری با تکنوازی جلیل حمیدی به‌ طور کلى‌، ساختمان‌ این‌ ساز … [ادامه متن…]
… و آگاهانۀ این ساز در ارکستر ساز های زهی باشد. این قطعه در سال یک هزار و سیصد و شصت و یک بواسطه نی و ارکستر ساز های زهی در ۸ قسمت ساخته و تنظیم شد و ضبط آن در تابستان سال یک هزار و سیصد و شصت و دو با اجرای هنرمندانۀ جمشید عندلیبی به گوش هر شنوندۀ نغمه ایرانی آشناست. رسم- های اولیۀ نی نوا در سال یک هزار و سیصد و پنجاه و پنج در دستگاه نوا در جشن هنر شیراز با همنوازی گروه سازهای ایرانی انجام شد. برگه ساختاری کنسرت انجام شده در سال یک هزار و سیصد و پنجاه و پنج کاملا مبتنی بر ردیف سازی و آوازی نوای دستگاهی ایران شکل گرفته بود. همان نقش بعد ها در سال یک هزار و سیصد و شصت و یک با تغییراتی بخاطر نی و … [ادامه متن…]
… بسته یعنی حالتی که تمام سوراخها را گرفته ایم (طبق نظر دکتر حسین عمومی) مبنای نامگذاری گردد. در نتیجه نی “سل کوک” مطابق اصطلاح رایج را باید نی “دو کوک” و نی “فا کوک” را نی “سی بمل کوک” بنامیم. در طی این نوشته سعی می شود مبنای دوم نکته- استعمال پیمان- گیرد. حال به شرح مفصل عواملی که باعث تغییرات جزئی در تیون نی می شوند می پردازیم. ۱_ شدت و ضعف دمیدن: قاعده کلی در این رابطه در سازهای بادی این است که هرچه نوازنده با شدت بیشتری بدمد، ‌کوک بالاتر (زیرتر) رفته و هرچقدر از شدت دمیدن خویشتن بکاهد، … [ادامه متن…]
… نوازندگی نی بر-سر آوردند با ممارست بسیار تکنیکها و حالاتی که معمولا در نوای ایرانی انجام میشود را به نی منتقل کردند. دوم از بعلت خویشتن ساز که به دلیل شکل صدادهی و هم در عین سادگی، کاملتر بودن آن نسبت به دیگر سازهای بادی ایران، توانست تمام آهنگها و نوای های نغمه ردیف دستگاهی ایرانی را به خوبی انجام کند واینکه صدایی که از این ساز خارج میشود برای– رنگ صدایی به خوبی با دیگر سازهای کلاسیک ایرانی ترکیب شد. از قدیم نی را طبق الگوهای مختلفی می ساخته اند؛ یعنی برای– طول، تعداد سوراخ و تعداد بندها، انواع گوناگونی،  …  [ادامه متن…]
… به تصویر کشیده اند.  در هنر موسیقی دراویش ترکیه در استامبول و قونیه دارای اهمیت ویژه ای است و صدای نی همواره در مراسم ذکر در تکیه ها به گوش می رسد. نزدیکی تاثیر صدای نی به صدای انسان و کیفیات صوتی این ساز، آنرا بصورت نمادی از روح بشر معرفی کرده است. چنانچه در پنج هزار سال قبل در مصر، نی را به همراه جسد نوازنده آن به خاک می سپردند! با این باور که روح نوازنده در ساز او باقی می ماند. در فرهنگ ادبیات فارسی هم-چنین نوازنده نی و نایی نکته- توجه اکثر شعرای کلاسیک ایران بوده و در اشعار آنان …  [ادامه متن…]
… از جنس فلز است در دهان و میان دندان ها می گذارند و هوا را بدون هیچ واسطه ای به درون لولۀ ساز می دمند. برخی نوازندگان بجهت سری  ازای فلز از تلق استعمال می کنند. به علت دمیدن در ساز از نفس اندوخته شده در ششها استعمال می شود، در رسم دندانی به دو شیوه سر ساز را در میان دندان ها عهد- می دهند، در حالت اول سر ساز را در وسط دندان پیشین توافق- می دهند و در حالت دوم سر نی را میان دندان نیش و پیشین می گذارند. حالت اول اصولی تر بوده و صدای حاصله …  [ادامه متن…]
…  محسوب می شود را بوسیله این کلید (که در زیر نی نصب می شود) تولید کند. این نت موسیقی در قسمت میانه گستره صوتی نی عهد- می گیرد که عدم وجود آن موجب انجام نشدن حرکتهای ساده ای از قبیل اجرای یک گام ساده و-یا یک پاساژ … می شود. پس وجود چنین نتی در نی رسم- حیاتی دارد و به هیچ وجه وجود آن به عنوان یک سرویس اضافه! مطرح نیست. (شاید اضافه کردن این کلید و تغییرات در بند فرجام نی بجهت عده ای همانند اضافه کردن چند سیم به تنبک! بعلت اجرای ملودی باشد، ولیکن نباید فراموش کرد که اجرای یک …  [ادامه متن…]
… و مستقل از دیگری است.در طول هر لوله شش سوراخ تعبیه شده به طوری که سوراخ ها همواره در طرف همینطور پیمان- می گیرند.انتهای تحتانی لوله ها-مانند تمام سازهای بادی که تا کنون دیده ایم باز است.دوزله به طول های مختلف ساخته می شود.(کوچک ترین آن-نوع ساخته شده در شهر به طول بیست و دو سانتی متر و قطر حدود دو سانتی متر است. وسعت ساز حدود دو اکتاو است که بسته به بزرگی و کوچکی ساز در میدان صدائی متفاوت پیمان- می گیرد. دوزله سازی است محلی و از انواع “بادی های یک زبانه ای”است. در بعضی نقاط ایران این ساز را “جفته” … [ادامه متن…]
… شدت دمیدن خویشتن را بیشتر کنیم به رجیستر چهارم نی که اصطلاحاً “پس غیث” نام دارد می رسیم. صدای چهارم نی برای– وسعت صدایی نسبت به صداهای اول،‌ دوم و ثالث نی دارای محدودیت بوده، به این ترتیب که صدای چهارم، قادر به اجرای پنج نت موسیقایی می باشد. هرچند بر پایه شنیده های نگارنده از یکی از سازندگان نی، ظاهراً نی ای با-تلاش وی ساخته شده که قادر به تولید نت موسیقی ششم صدای چهارم بوده و این به معنای این است که در این فرض یک نت موسیقایی به وسعت نی اضافه شده است، هرچند این موضوع صرفا در حد شنیده … [ادامه متن…]
… معرفی کردند. دکتر عمومی این سازها را در سالهای گذشته طراحی کرده و ساخته اند، اما به دلیل پرهیز از وطن و عدم دسترسی به سازندگان و نوازندگان این سازها در ایران همواره شکل و ساختار این سازها میان نوازندگان و سازندگان در هاله ای از ابهام فرورفته بود. این همایش بهانه ای شد تا این دستاوردها به استادان و علاقه مندان نغمه معرفی شود. نی کلید دار که میان نوازندگان  نامی آشناست؛ همواره موجب ارائه پیشنهادات و انتقاداتی بوده است. عده ای از استادان با ایجاد امکانات اضافی از قبیل کلید برروی نی مخالف هستند و این عمل را مخالف با …  [ادامه متن…]
… کیانی نژاد لطف خاصی به کل مجموعه بخشیده و در مجموع شاهد اثری یکدست و منسجم با ساختاری محکم هستیم. قطعه با مقدمه ای با ترکیب ساز های ارکستر زهی در مایۀ شوشتری سل (منطبق با فواصل اصفهان سل و-یا همایون ر (می کرن)) آغاز شده و پس از آن، نی در فضایی آرام به مجموعه اضافه می شود. به قسمت آغازین و مقدمۀ قطعۀ حکایت نی اثر هنر مند ارجمند مهرداد دلنوازی توجه کنید. به قسمتی از همراهی  ارکستر زهی در قطعۀ حکایت نی توجه کنید. پس از انتها مقدمه شاهد قسمتی ریتمیک و پر تحرک در همان فضای شوشتری هستیم …  [ادامه متن…]
… با نموداری تصویری متفاوت بررسی می کنیم. همانطور که در تصاویر گویاست، سوراخ پشت نی به صورت مربع و سایر سورخ ها به صورت دایره مشخص شده اند. هر- یک از جدول ها می توانیم به بم ترین نت موسیقی و مادون ترین نت موسیقی هر محدوده توجه کنیم. بخاطر آگاهی بیشتر از محدودۀ صداهای مختلف نی به جدول پایین توجه کنید. حال به نمودار شماره یک توجه کنید که در آن به حالات مختلف انگشت گذاری و صدای حاصله در محدودۀ بم و بم لطیف اشاره شده است. در نمودار شمارۀ دو صداهای حاصله از حالات مختلف انگشت گذاری در محدودۀ اوج را می … [ادامه متن…]
… کَرنا مشاهدت می‌شود) به معنی شاخ می‌باشد. البته سُرنای کنونی به مراتب از بوقهای شاخی اولیه پیشرفته تر است، ولیکن عضوی از خانواده سازهای بادی و-یا بوقی به شمار می‌آید. بشنوید اجرایی سورنا را از هنر موسیقی نوروزی «این ساز متشکل است از یک لوله مخروطی شکل که در انتهای بالائی آن (قمیش) عهد- می گیرد. سرنا از دسته سازهای (دوزبانه) است و به این ترتیب (قمیش) آن از دو تیغه متکی به نیز تشکیل شده و انتهای آن دو، در حلقه ای مسطح محصور شده است.» «در بر-سر لوله، تعداد شش تا ۷ سوراخ تعبیه شده و نوازنده با گذاشتن و برداشتن … [ادامه متن…]
… شود. در سازهای ایرانی این وسیله تعریف نشده و این سازها با رنگ طبیعی خویشتن انجام میشوند که صرفا یک نوع صداست. مثلاً ساز تار دارای صدای مشخص و متمایز از سازهای دیگر است که نوازندگان این ساز صرفا با همان صدای مشخص به نوازندگی میپردازند و در ارکسترهای مختلف و در تکنوازیها شاهد صدای تعریف شده ی تار هستیم. البته هر نوازنده ای بنا به خلاقیت خویشتن به وسیله تغییر د رتکنیک نوازندگی سعی میکند صدای ساز خویشتن را کمی متفاوت رد- دهد. بعلت مثال میتوان به جابجا کردن زاویه و شکل مضراب به-کوشش نوازنده ی تار اشاره کرد که در پایان همچنین تغییر … [ادامه متن…]

 

 سایت های آنلاین آموزش نی

 

آموزش نی

No Comments

Add a Comment

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *