ارگ

یک کیبورد الکترونیک است که در ایران به نام ارگ رایج گشته است. نام های دیگر آن کیبورد همراه، کیبورد خانگی و کیبورد دیجیتال است و بصورت دیجیتال یا آنالوگ ساخته می شود.

 

اجزاء ساز ارگ

 

قسمت های عمده یک ساز ارگ الکترونیک امروزی شامل موارد زیر است:

کیبورد موسیقی : کلیدهای سیاه و سفید به شیوه پیانو که نوازنده می فشارد و در نتیجه به سوئیچ ها متصل می شوند و ماشه ها یک نت الکترونیک را توسط آن پخش می کنند. اکثر ارگ ها از یک مدار کاهش مقدار سیم کشی مورد نیاز استفاده می کنند.

رابط کاربری نرم افزاری : یک برنامه (که معمولا در یک چیپست کامپیوتری جاسازی می شود) که تعامل کاربری بین کلیدهای کنترل و منوها را مدیریت می کند و به کاربر و نوازنده اجازه انتخاب تن صداها (مانند پیانو، ارگ کلیسا، فلوت، درام کیت و غیره) را می دهد. همچنین امکان انتخاب افکت ها مانند (ریبورب، اکو، تلفن ها و سوستین) و سایر ویژگی ها (مانند جابجاسازی، ماشین درام الکترونیک) را می دهد.

تنظیم کننده موسیقی کامپیوتری : یک برنامه نرم افزاری که ریتم و آکوردها را با دستورات کامپیوتری شده نوعی MIDI تولید می کند.

چیپست صدا / صدا ساز : یک ماژول صدای الکترونیک یا سینتی سایزر موسیقی بصورت معمول حاوی یک مدار یا چیپست یکپارچه است که قادر به دریافت فرمان های MIDI و تولید اصوات است.

آمپلی فایر و اسپیکر : یک آمپلی فایر اصوات از بم تا میانی است که اسپیکرها صداها را تقویت می کنند که شنونده بتواند آنها را بشنود.

 

 

 

تاریخچه ساز ارگ

 

سازهای کیبوردی از سه قرن قبل از میلاد مسیح هم وجود داشته اند که به ارگ های لوله ای تکامل پیدا کردند تا بعدهعا که به سازهای قابل حمل نظیر پورتیتو و ارگ پوزیتیو رسیدند. سازهای کلاویکورد و هارپسیکورد در قرن چهاردهم ساخته شدند. زمانی که تکنولوژی بهبود یافت کیبوردهای پیچیده تر ساخته شدند. شامل کیبورد و ارگ 12 صدایی که هنوز هم مورد استفاده قرار می گیرد. در ابتدا صفحه کیبورد یک ساز، فقط می توانست یک مقدار خاص صدا تولید کند. در قرن هجدهم پیانوفورت اختراع شد که طریقه جدیدی از کنترل میزان و شدت صدا را توسط میزان فشار اعمال شده توسط فشار دادن کلید را ارائه می کرد.

قدم بعدی طراحی تکنولوژی صدای الکترونیک بود. اولین ساز، دنیس دور بود که توسط واکلاو پروکاپ داویس در سال 1753 ساخته شده بود. این ارگ (کیبورد) با 700 سیم موقتا الکترونیک شده بود تا کیفیت صوتی آن را تقویت کند. 7 سال بعد جین بپتایس، کلاوسین الکتریک را درست کرد. این ارگ و کیبورد موسیقی با پلاکترا و فعالی سازی توسط الکتریسیته ارائه شده بود.
هر دو این ارگ ها از الکتریسیته برای تولید صدا استفاده نمی کردند. الیشا گری یک ساز موسیقی الکترونیک به نام تلگراف موزیکال اختراع نمود. این ارگ از ارتعاش مدار الکترومغناطیس، صدا تولید می کند. او یک اوسیلاتور (نوسانگر) تک نت ابتدایی برای آن ارائه کرد. در قدم بعدی او یک بلندگو شامل دیافرام برای قابل شنیده شدن دیتا به آن اضافه کرد.

در سال 1906 ، لی دی فارست، ترایود الکترونیک والو را اختراع کرد. در 1915 او اولین ساز لامپ خلاء، پیانوی صوتی را اختراع کرد. تا زمان اختراع ترانزیستور، لامپ خلاء جزئی ضروری در سازهای الکترونیک بود.

در سال 1935 ، ارگ اسطوره ای همند معرفی شد. این ارگ قادر به تولید صداهای پلی فونی و چندصدایی بود. توسعه های بیشتری در صنعت ارگ و کیبورد توسط “موسیقی ساز چمبرلین” در سال های 1940 و ملوترون در اوایل سالهای 1950 انجام شد.

اولین قدم بسوی پیانو الکترونیک توسط رودز با پری پیانو برداشته شد. یک ساز سه و نیم اکتاو. نسل بعدی این ساز قادر به انجام خود تقویت سازی صدا بود. در سال 1955 کمپانی وارلیتزر اولین پیانوی الکتریک را بنام 100 عرضه نمود.

اختراعات سینتی سایزرهای موسیقی در سالهای 1960 قدمی به سوی ارگ مدرن امروزی بود. هرچه تکنولوژی توسعه بیشتری یافت، سینتی سایزرهای بزرگ به سازهای قابل حملی تبدیل شدند که می توانستند در اجراهای زنده نیز بکار برده شوند.

این امر از سال 1964 وقتی باب موگ سینتی سایزر موگ خود را تولید می کرد، شروع شد. این سینتی سایزر کلیدهای خودش را نداشت ولی نسل بعدی با کیبوردهای سرخود مجهز شدند. این ارگ (کیبورد) مونوفونیک بود و فقط قادر به تولید یک نت در یک زمان واحد بود. بعضی از سازها مانند EML 101 و ARP Odyssey و موگ سونیک 6 پلی فونی بوند که به این معناست که می توانستند بیشتر از یک یا دو و یا بیشتر کلید را همزمان با آنها فشرد و صدا تولید کرد. نسل های بعدی ارگ های الکترونیک تلفیقی از مدارهای ارگ و سینتی سایزرها بودند. مانند پولی موگ ، Opus 3 و آرپ آمنی.

ساخت رابط دیجیتال سازهای موسیقی MIDI به عنوان یک استاندارد برای انتقال کدهای دیجیتال تحول بزرگی در تکنولوژی ارگ ها و کیبورد ها به وجود آورد.

 

 

طبقه بندی ارگ

 

بعضی از سازندگان و فروشندگان، محصولات ارگ و کیبورد خود را در این گروه بندی های زیر تقسیم می کنند :

دیجیتال پیانو : یک ارگ و کیبورد الکترونیک که برای تولید صدا و احساس نوازندگی به مانند پیانوی آکوستیک طراحی شده است.

پیانوی استیج : یک نوع از دیجیتال پیانو که برای استیج یا اجرای زنده طراحی شده است.

سینتی سایزر : ارگ های الکترونیکی که از سینتی سایزرهای صدای گوناگون برای تولید محدوده وسیعی از صداها استفاده می کنند.

تنظیم کننده : ارگ های الکترونیکی که می توانند یک محدوده از صداها را به خوبی برای همراهی اجرا کننده تولید کنند و معمولا توسط دست چپ نواخته می شوند. یک ارگ تنظیم کننده معمولا گروه های تک نفره نیز خوانده می شود.

در مقایسه با دیجیتال پیانوها یا پیانوهای دیجیتال، ارگ های (کیبوردهای) الکترونیک معمولا قیمت پایین تری دارند و کلیدهای کمتر شبیه به پیانو و سبک تر دارند ولی کنترل های بزرگ فرعی بسیار بیشتری دارند و معمولا شامل یک بلندگو روی ارگ هم هستند. برخلاف سینتی سایزر، هدف اصلی ارگ تمرکز بر روی جزئیات کنترل صدای پارامتری سینتی سایزری نیست.

 

ارگ بادی

آکوستیک یعنی غیر الکتریک. پس کیبوردهای آکوستیک برای نوازندگان فقیر خیلی خوب اند چون حتی اگر نتوانند قبض برق را پرداخت کنند، باز هم می توانند ساز بزنند.

تفاوت اصلی میان انواع مختلف کیبوردهای آکوستیک در مکانیزم تولید صدای موسیقایی است. مطالبی که در ادامه می آیند، درباره ی حرکت چکش و مختص پیانوی آکوستیک است و همچنین شیوه ی زخمه زدن بر سیمها در هارپسیکورد و لوله هایی که در ارگ صدا تولید می کنند. این سری آموزش ها نواختن هارپسیکورد یا ارگ کلیسا را به شما یاد نمی دهد، ولی دانستن این مطالب به هر حال جالب است.

همان طور که در آموزش های پیشین گفتیم، آکوستیک یعنی غیر الکتریک و به معنی آن سازی که سیم دارد نیست. بنابراین باید به این نکته اشاره کنم که ارگ بادی، یک ساز کلاویه دار آکوستیک است. با این حال به جای سیم، لوله های صوتی دارد.

خیلی بعید است که یکی از همسایه های شما در خانه اش ارگ بادی داشته باشد. مگر اینکه همسایه تان در یک کلیسا زندگی کند. ارگ بادی معمولا در کلیساها، دانشگاها و برخی سالن های کنسرت وجود دارد.

ارگ بادی بزرگترین و پیچیده ترین ساز آکوستیک جهان است. سازی غول پیکر با تعداد زیادی لوله در اندازه های مختلف که هر لوله صدای منحصر به فردی دارد.

صدا از طریق دمیده شدن هوا در لوله هایی با اندازه های مختلف تولید می شود. هر چه لوله بزرگ تر باشد، صدا پایین تر یا بم تر است. از آنجایی که نوازنده ی ارگ صد نفر دستیار قوی هیکل ندارد که مدام داخل این لوله ها فوت کنند، یک کیسه هوا زیر ارگ وجود دارد که از دید شنوندگان و دسترس کودکان پنهان است و هوا را داخل لوله ها می کند.

اغلب ارگ های بادی دو صفحه کلاویه دارند. هر کلاویه می تواند 1 تا 100 لوله را به صدا درآورد. این که هر کلاویه کدام لوله را به صدا در می آورد، با دسته های کوچکی که نزدیک کلاویه هاست کنترل می شود.

اگر فرصتی برایتان پیش آمد، دست هایتان را روی یک ارگ بادی بگذارید و ببینید هر کلاویه ای که به صدا در آورید، صدایی شگفت انگیز و در عین حال خوفناک تولید می کند. (البته نه به ترسناکی وقتی که نوازنده ی ارگ این صدا را بشنود و داد بزند: “چه کسی به ارگ من دست زد؟ خودت را نشان بده!” )

 

 

 

نوازندگان مشهور ارگ

 

جوردن رودس، غول ارگ نواز پست پانک

کیث امرسون

ریک ویکمن

جان لرد

هربی هنکاک، نوازنده جز

استیو واندر

چیک کوریا

ریک رایت

ری چارلز، نابغه ارگ

التون جان

 

کتاب های آموزش ارگ در بازار ایران

 

 

 

 

 

 

 

 

کتاب های شیوه ی نوین ارگ نوازی

جلدهای 1 تا 6

نوشته اکسل بن تین

مناسب برای استفاده شخصی و کلاس

آموزش از طریق آهنگ های شناخته شده

انتشارات : چنگ

 

 

 

 

 

 

 

 

کتاب خودآموز ارگ الکترونیک

باربارا سیگل، ساندرا لوی

انتشارات : هستان

 

 

 

 

 

 

 

کتاب دوره کامل نوازندگی کیبورد (ارگ)

اشکان نوابی، آزاده زهرایی

شامل سه کتاب و CD برای آهنگ های کتاب

انتشارات : البرز فردانش

 

 

 

 

 

 

 

 

 

کتاب دوره آسان برای پیانو و ارگ

جان تامپسون

انتشارات : توسکا

 

 

 

 

 

 

 

 

کتاب خودآموز بین المللی پیانو و ارگ

آرداشس تارپینیانس

انتشارات : تارپین

 

 

 

 

سایت های مفید ارگ

 

آموزش ارگ

آموزش های ویدیویی فارسی و ویدیویی، دانلود نت …

synthzone

دایرکتوری که سینتی سایزرها، میدی کنترولرها و اطلاعات مربوط به نرم افزارهای موسیقی را تحت پوشش قرار می دهد.

Dancetech

سایت اختصاص یافته به موسیقی الکترونیک در استودیوهای خانگی. سمپل ها، نکات و استفاده ها و ترفندهای سینتی سایزرها.

Synthony

یک موزه دیجیتال از سازهای الکترونیک

 

 

مزایای کیبوردهای دیجیتال

 

نگه داری: هیچ وقت احتیاج به کوک کردن ندارند و تمیز کردن و نگه داری آن ها بسیار آسان است.

حمل و نقل: این سازها اندازه های مختلف دارند و بسته به مدل آنها جا به جا کردن شان از پیانوی آکوستیک ساده تر است.

تنوع و اکتشاف: با خیلی از این سازها می توان سمپل سازهای کلاویه دار مختلف (پیانوی رویال، هانکی – تانک، هارپسیکورد، ارگ بادی و پیانوی دیجیتال) و بسیاری از سازهای دیگر (سازهای زهی، فلوت و سایر سازهای بادی – چوبی و بادی – برنجی) را نواخت.

قیمت مناسب: قیمت پیانوهای دیجیتال بسیار پایین تر از پیانوهای آکوستیک است.

حریم شخصی: می توانید به سازتان هدفون وصل کنید و بدون اینکه مزاحم دیگران بشوید، برای دل خودتام بنوازید.

بسیاری از کیبوردهای دیجیتال قابلیت همراهی اتوماتیک دارند. یعنی یک دکمه را فشار می دهید و خط باس و کوبه ای به صورت مدام و درست سر ضرب همراهی تان می کند. (کسی بوسا نوا ]نوعی موسیقی برزیل[ می خواست؟)

احتمالا بزرگ ترین ایراد کیبوردهای دیجیتال صدا و حس کلاویه ها در مقایسه با پیانوی آکوستیک است. برخی از کیبوردهای دیجیتال هنگام نواختن، به فشار واکنشی نشان نمی دهند، مثل اکشن در ارگ بادی، برخی به فشار دست حساسیت دارند. برخی کلاویه های سنگین تری دارند و برخی ندارند. آنها که به فشار حساس اند صدایشان بر اساس قدرت و سرعت فشردن کلاویه ها بلندتر یا کمتر می شود. من کیبوردی با کلاویه سنگین پیشنهاد می کنم چون لمس آن زیر انگشتان شباهت زیادی به پیانوی آکوستیک دارد. شاید دقیقا مثل آن نباشد ولی پیشرفت تکنولوژی، گزینه های خوبی را فراهم آورده است. (برای این که مطالب بیشتری درباره ی تفاوت های پیانوهای دیجیتال و آکوستیک بدانید به آموزش های بعدی ما مراجعه کنید)

از آنجایی که کیبوردهای دیجیتال امروزی این قابلیت را دارند که صدای نمونه یا سمپل سازهای مختلف را با فشار یک دکمه در اختیار شما قرار دهند، سینته سایزرهای امروزی شناخته می شوند. برای اغلب افراد برنامه دادن به سینتی سایزرها اهمیتی ندارد و فقط صدایی را که از کیبورد در می آید، دوست دارند و می خواهند موسیقی بنوازند. به همین دلیل انقلاب پیانوها و ارگ های دیجیتال همچنان ادامه دارد.

 

استفاده از کلیدهای مختلف در ارگ و پیانو

 

به جای این که خطوط و فضای بین خطوط بیشتری اضافه کنید که همه ی کلاویه های پیانو را پوشش دهند، می توانید از یک نماد کمک بگیرید. به آن شکل پیچ پیچی کوچک در سمت چپ خطوط حامل در شکل دقت کنید این شکل زیبا نماد یک کلید است. در اینجا کلید سل.

 

کاربرد اصلی این کلید آن است که اسم خط ها و فواصل بین خطوط را به شما نشان دهد. مثلا به شما می گوید در این گروه از نت ها، خطوط و فواصل بین شان نمایانگر این کلاویه ها هستند.

در موسیقی از کلیدهای زیادی استفاده می شود، ولی شما خیلی شانس آورده اید که پیانو می زنید و فقط باید دو کلید را بشناسید یعنی برای هر دست از یک کلید استفاده می کنید.

 

کلید سل

کلید سل نت هایی را که با دست راست نواخته می شوند، نشان می دهند.

• شبیه یک حرف G پیچ در پیچ است.
• پیچش آن از روی خط دوم شروع می شود (اتفاقی نیست) که خط نت سل است.

خط نت سل، نمایانگر همه ی نت های سل نیست. بلکه نت سلی ست که نزدیک سل وسط پیاتویتان است. (شکل زیر) وقتی نت سل را پیدا کنید، خواندن بقیه ی خط ها و فواصل بین شان روی خطوط حامل دیگر کار سختی نیست. کافی ست توالی دو – ر – می – فا –سل – لا – سی و برعکس را دنبال کنید.

اگر پیانو دم دستان است، یکی از انگشتان دست راست تان را روی این کلاویه ی سل بگذارید. (اگر پیانو ندارید، به کلاویه های شکل دقت کنید) کلاویه ی سفید بالای کلاویه ی نت سل (یعنی سمت راست آن) مربوط به نتی ست که در فضای بین خطوط بالای نت سل قرار دارد. اگر ترتیب دو – ر – می – فا –سل – لا – سی را به یاد بیاورد، کلاویه ی بعدی روی پیانو و فضای خالی بین خطوط بالای نت سل، نت لا است.

 

به همین ترتیب، خمی توانید روی خطوط حامل بالا و پایین بروید و به نت هایی که در شکل می بینید، برسید.

 

کلید فا

دست چپ معمولا نت های پایین تر (یا بم تر) پیانو را می زند که به آنها نت های باس می گویند. (مثل خواننده های باس در گروه کر که بم ترین صدای مردان را دارند.)

برای این که انصاف رعایت شود، به دست چپ هم یک کلید جدا داده اند که کلید فا است. کلید فا، مثل کلید سل روی یک خط خاص از خطوط حامل است که نمایانگر یک نت خاص است: نت فا. می توانید ارتباط خاص بین کلید فا و نت فا را با در نظر گرفتن این دو مورد به خاطر بسپرید:

• دو نقطه ی کلید فا، بالا و پایین یکی از خطوط حامل است که نت فا روی آن قرار دارد.
• کلید فا شبیه حرف انگلیسی F است. کمی از تخیل تان استفاده کنید.

 

گاهی کلید فا را کلید باس هم می گویند. در این حالت فکر کنید که شبیه حرف B است. دو نقطه به جای برجستگی های حرف B

کلید فا روی خط مربوط به نت فایی که درست قبل از نت سل کلید سل است، نیست. بلکه همان طور که در شکل نشان داده شده، یک اکتاو پایین تر است (یعنی سمت چپ پیانو)

برای خواندن نت ها روی کلید فا، کافی ست نت فا را پیدا کنید و طبق ترتیب نت ها بالا یا پایین بروید.

دقت کنید که هم در کلید سل و هم در کلید فا، نت های روی خط پایین و بین خطوط بالا، همنام هستند. این نت ها یک اکتاو با هم فاصله دارند. در مورد فاصله ی بین خطوط پایین و خطوط بالا هم همین طور است. نتی که یک اکتاو بالاتر از نت روی یک خط است، در فضای بین خطوط قرار دارد و نتی که یک اکتاو بالاتر از نت روی یک خط است، در فضای بین خطوط قرار دارد و نتی که یک اکتاو بالاتر از نتی قرار دارد که بین خطوط است، روی خط است.

 

مجموعه های آموزش ارگ در بازار

 

آموزش جامع ارگ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

حاوی آموزش ارگ، تئوری موسیقی، تمرین های دست راست و تمرین های دست چپ در 31 درس. 9 اجرا. 2 اتود و 3 تمرین برای هر دو دست.

 

برای خرید پستی و مشاهده توضیحات این مجموعه می توانید اینجا را کلیک کیند.