آموزش عود (بربط)
|عود
عود یا بربط سازی است که به عربی عود نامیده می شود و جمع آن اعواد است و در فارسی بربط نامیده می شود. سازی است که شکلی شبیه به گلابی دارد و یک ساز زهی سیم دار بسیار معمول در موسیقی های ایرانی، عربی، ترکی و آفریقای شمالی است (چابی کلاسیکال و اندولسی اسپانیایی)، سومالی و در مجموع، موسیقی خاور میانه است. ساختمان و ساختار ساز عود بسیار شبیه لوت است. عود مدرن امروزی و لوت اروپایی هر دو از یک جد موسیقی مشترک از طریق مسیرهای انشعاب شکل گرفته اند. ساز عود به آسانی توسط فقدان فرت ها و دسته کوچکترش از لوت متمایز می شود. لوت به عنوان جد گیتار نیز شناخته می شود.
ریشه نام عود یا بربط
ریشه نام عود (و عمو زاده هم لغتش، لوت) برای این ساز ناشناخته است. لغت عربی العود یک تکه باریک از چوب شبیه به شکل یک کلش را مشخص می کند. شاید به مضراب چوبی که در قدیم و به صورت سنتی برای نواختن عود استفاده می شد، اشاره می کند. یا به باریکه های چوب مورد استفاده برای پشت ساز یا صفحه صدای چوبی که آنرا از سایر سازهای مشابه با بدنه های پوستی متمایز می کرد. تحقیقات توسط یک محقق چنین نشان می دهد که ممکن است لغت عود به سادگی یک لغت عاریه گرفته از لغت فارسی رود باشد که به معنای یک ساز سیم دار یا لوت بوده است.
تاریخچه ساز عود
بر طبق نظر دانشمند و موسیقی دان شهیر ایرانی، فارابی، عود در اوایل دوران فراعنه درست شده است. قدیمی ترین تصویر موجود از عود و لوت به 5000 سال قبل بر می گردد. تصویری بر روی یک استوانه از دوران اوراک در شمال سوریه، مسوپوتامیا که توسط دکتر دومینیک کالن بدست آمده است و در حال حاضر این شیء باستانی در موزه بریتانیا نگه داری می شود.
عثمانی ها نیز سازی مشابه که کوپوز خوانده می شد داشته اند. این ساز چنین پنداشته می شد که قدرت های جادویی دارد و به جنگ آورده می شد و در گروه های نظامی نواخته می شد.
عود در عراق نیز رسوم طولانی مخصوصی داشته است. یک فقیه قرن نوزدهم ساکن بغداد قدرت های شفابخش ساز را تحسین نموده است و صدای آن توسط نویسنده عراقی قرن نوزدهم آرام و احیا کننده قلوب خوانده شده است. در ایران نیز در تاریخ روایت شده است که جمعی از نوازندگان ایرانی به هنگام تعمیر کعبه، عود می نواختند و اعراب از اینرو آنان را بخاطر موسیقی زیبای آن تحسین می کردند.
انواع عود
عود های مدرن امروزی به سه دسته تقسیم می شوند. عود های عربی، ترکی و ایرانی. این تمایز البته فقط بر اساس منطقه جغرافیایی نیست و عودهای ترکی در یونان و بعضی از نواحی مدیترانه ای یافت می شوند و عودهای عربی در تمام نواحی و مناطق عرب زبان پیدا می شوند. عودهای عربی از قبیل عود عراقی، عود مصری، عود سوری معمولا تحت عنوان یک نام عود عربی بخاطر شباهت هایشان، شناخته و گروه بندی می شوند.
عودهای عربی معمولا بزرگتر از همتای ترکی خود هستند و صدایی عمیق تر و وسیع تر تولید می کنند و صدای عود ترکی محکم تر و روشن تر از عود عربی است. عود عربی طول گامی بین 61 سانتیمتر تا 62 سانتیمتر در مقایسه با طول گام 58.5 سانتیمتر عود ترکی دارد.
نوازندگان مشهور عود
محمد عبدالوهاب، نوازنده عود، موسیقی دان و آهنگ ساز قرن بیستم مصری که موسیقی های ملی لیبی، تونس و امارات را نیز ساخته است.
انور ابراهیم، آهنگ ساز و عود نواز تونسی که در بین عود نوازان مدرن، بسیار مورد تحسین بخاطر نوآوری هایش در این زمینه قرار گرفته است. این عود نواز برای مخاطبین جز اجرا می کند و موسیقی او تلفیقی از جز، موسیقی محلی و موسیقی سنتی عربی است و با بزرگان موسیقی دنیا همکاری داشته است.
احمد عبدالمالک (نام قبلی او جاناتان تیم است) نوازنده جز دابل بیس و عود نواز.
ربيع أبو خليل، موسیقی دان و عود نواز لبنانی.
منصور نریمان، موسیقی دان و نوازنده عود ایرانی که ملقب به پدر عود ایران است.
حسین بهروزینیا، نوازنده بربط ایرانی که بربط را به شیوه ایرانی می نوازد.
محمود رحمانیپور، بربط نواز، ویولن نواز و تنبک نواز ایرانی
اکبر محسنی، نوازنده صاحب سبک عود و بربط ایرانی
عبدالوهاب شهیدی، آهنگساز و نوازنده بربط و عود اصفهانی
ارسلان کامکار، نوازنده بربط گروه محبوب کامکارها با آثار موسیقی متعدد
محمد فیروزی (زاده ۱۳۳۶در تهران)، نوازنده سرشناس ساز بربط و سهتار است. وی در اجرای آثار و کنسرت های پرشماری از موسیقی اصیل ایرانی مشارکت داشته است.
محمد فیروزی، نوازنده مشهور ایرانی بربط و سه تار و مدرس موسیقی
شجاع الدین اشعری قشمی
علی محبوب، موسیقی دان عود نواز قشم در سبک جزیرتی
محمد رفیع اشعری، عود ساز و عود نواز قشم ایران
امین یساولی
مجید ناظم پور
فريد الأطرش
حسن منوچهری
رحيم الحاج
خیام الامی
علی میرشکال
جمال جهانشاد
علي السّريتي
کتاب های آموزش عود (بربط) در بازار
نرم افزارهای آموزش عود و بربط
The Oud Tutor
نرم افزار آموزش عود کم حجم تحت ویندوز
سایت های مفید عود
غنی ترین سایت در مورد موسیقی عود و اطلاعات آن
سایتی برای علاقه مندان عود و موسیقی شرقی حاوی نکات آموزشی، تئوریک و تمرین
آموزش های عود در بازار
آموزش تصویری عود و بربط
آموزش تئوری موسیقی، 33 درس ویدیویی برای عود از کتاب اول، درس ها، ردیف نوازی و قطعات تکمیلی در کتاب دوم
برای خرید پستی و مشاهده توضیحات این مجموعه می توانید اینجا را کلیک کنید.
منابع : ویکی پدیا