فاکتور ریسک و افسردگی و خودکشی

15 درصد اشخاص به شدت افسرده خودکشی می کنند. این جا هم مانند سایر رفتارهای غیرطبیعی، تعیین اینکه چه کسی اقدام به خودکشی خواهد کرد دشوار است. با این حال روان پزشکی احتمال خودکشی را در انواع اختلالات روانی پیش بینی کرده است که در این میان سهم افسردگی از همه بیشتر است. 50 تا 95 درصد اقدام های به انتحار (با توجه به گروه های مورد مطالعه قرار گرفته) در اثر این بیماری هستند.

بر اساس مطالعه ای که در سوئد صورت گرفت، ارتباط میان اختلالات عاطفی و انتحار مشخص گردید. دست کم مدت 15 سال، پژوهشگران و متخصصین امور روانی روی 1823 نفر از ساکنین مرد منطقه ای که به آن اسم مستعار لان بی دادند مطالعه نمودند. در میان اشخاص سالم میزان خودکشی به 8 در یک صد هزار در سال می رسید. در جمع گروه هایی که با ناراحتی های روان رنجوری به غیر از اختلال های عاطفی روبرو بودند این رقم به 83 در یکصد هزارنفر در سال بالغ می شد، اما از این مهمتر، در جمع کسانی که از اختلالات عاطفی رنج می بردند، میزان خودکشی در سال در ازاء هر یکصدهزار نفر، 650 نفر بود.

بر اساس این بررسی، شدت افسردگی در مردها با احتمال خودکشی آنها رابطه بسیار مستقیم دارد. در واقع در جمع کسانی که با افسردگی خفیف روبرو بودند کسی اقدام به خودکشی نکرده بود. در جمع اشخاص با افسردگی متوسط، میزان خودکشی در سال به 220 در یکصد هزار نفر رسید. و این در شرایطی بود که میزان خودکشی در جمع اشخاص بسیار افسرده در هر یکصد هزار نفر به 3900 مورد در سال بالغ می گردید (حدود 4 درصد). با این حساب مشخص است هر چه شدت اختلال روانی بیشتر باشد امکان اقدام به خودکشی بیشتر می شود.

جدول شماره 1 شدت افسردگی و میزان خودکشی در مردان در منطقه لانبی

منبع : اُ هاگ نل، 1981

بررسی در زمینه علل بیوشیمیایی نیز به ارتباط میان افسردگی عمده و انتحار اشاره دارد. به نظر می رسد اسید هیدروکسین دولاستیک پنج در مایعات اطراف مغز و نخاع شوکی افرادی که دست به انتحار می زنند بیشتر است. این ماده زمانی شکل می گیرد که سروتونین یکی از پیام برهای شیمیایی مغز یا انتقال دهنده های عصبی متابولیزه می شود. در جریان بررسی دیگری به نظر می رسید که میزان اسید هیدروکسین دولاستیک پنج اقدام به خودکشی در مدت زمان بخصوصی را مشخص می ساخت. اما رفتار انسان به قدری پیچیده است که برای توضیح دقیق این یافته ها به بررسی های بسیار بیشتری نیاز است.

یکی از خطرناک ترین دوران خودکشی برای اشخاص افسرده زمانی است که بیمار بهتر می شود و یا از بیمارستان مرخص می گردد. در این زمان، بیمار از توان کافی برای برنامه ریزی خودکشی برخوردار است و در عین حال به قدر کافی خوشبین نیست که از فکر این اقدام منصرف شود. اشتباه دیگر این تصور است که بسیاری می گویند اشخاصی که حرف خودکشی می زنند انتحار نمی کنند. واقعیت این است که گاهی اوقات به این کار تن می دهند. جلوگیری از خودکشی یک بیمار به شدت افسرده، آخرین شانس روانپزشک برای جلوگیری از مرگ در اثر افسردگی است. بررسی در زمینه علل افسردگی عمده و بیماری مانیا-افسردگی روزنه های امیدی برای جلوگیری از این ضایعه ایجاد کرده است.